- Agent transferowy
- prowadzi rejestr członków funduszu; funkcję tę może spełniać
każda instytucja posiadająca system informatyczny przygotowany
do prowadzenia indywidualnych kont i zapewniająca poufność oraz
tajność zawartych danych.
powrót
- Agent ubezpieczeniowy
- przedstawiciel towarzystwa ubezpieczeniowego sprzedającego polisy
z jego oferty. Jego możliwości są znacznie bardziej ograniczone
niż brokera; zwykle bowiem nie ma prawa zatwierdzać umów na wysokie
sumy gwarancyjne. Jego działalność wymaga zezwolenia, które wydaje
Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeniowego (PUNU).
powrót
- Aktywa
- pieniądze pochodzące ze składek, które inwestuje fundusz.
powrót
- Alokacja składki
- część składki, która jest inwestowana przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
powrót
- Asekuracja
- inne określenie ubezpieczenia.
powrót
- Beneficjent
- zob. uposażony.
powrót
- Broker
- pośrednik ubezpieczeniowy reprezentujący interesy klienta, może
podpisywać lub pośredniczyć w zawieraniu umów na znacznie wyższe
kwoty ubezpieczenia niż agent - reprezentant towarzystwa. Jego
działalność wymaga zezwolenia Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeniowego
(PUNU).
powrót
- Całkowite trwałe inwalidztwo
- ogólne warunki ubezpieczenia określają je jako trwałą i całkowitą
niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej w wyniku
uszkodzenia ciała w wypadku.
powrót
- Cesja
- przeniesienie praw do wypłaty odszkodowania na wskazaną osobę,
czy instytucję, np. cesji praw może zażądać bank w zamian za udzielenie
kredytu.
powrót
- Członek funduszu
- osoba, która podpisze umowę z funduszem; można być członkiem
tylko jednego towarzystwa.
powrót
- Depozytariusz
- bank lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW); przechowuje
nie zainwestowane składki członków funduszy, kontroluje poprawność
inwestycji, zapewnia terminowe rozliczenia umów z członkami funduszu.
powrót
- Dywersyfikacja (podział) portfela
- fundusze mają obowiązek podziału inwestycji, w razie błędów
osób zarządzających zabezpieczy to konta członków przed stratą;
rodzaje dopuszczalnych lokat określa ustawa o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.
powrót
- Emerytura
- obecny system przewiduje możliwość wyboru jednej spośród czterech
rodzajów emerytur:
- indywidualnej - wypłacanej do końca życia emeryta,
- indywidualnej z gwarantowanym okresem płatności co najmniej
przez 10 lat,
- małżeńskiej,
- małżeńskiej z gwarantowanym okresem płatności co najmniej
przez 10 lat.
powrót
- Filar
- dział systemu emerytalnego; reforma wprowadziła trzy filary:
- zreformowany ZUS,
- prywatne fundusze,
- indywidualne formy dodatkowego ubezpieczenia.
powrót
- Franszyza integralna
- kwota do wysokości której towarzystwo nie wypłaca odszkodowania,
ale jej przekroczenie powoduje wypłatę całej sumy. Stosowana najczęściej
w ubezpieczeniach z wysoką sumą gwarancyjną.
powrót
- Franszyza redukcyjna
- określona kwota, która obniża wypłatę odszkodowania, stosowana
np. w ubezpieczeniach małych i dużych przedsiębiorstw, czy mieszkań
i domów.
powrót
- Fundusz Gwarancyjny
- fundusz rezerwowy utworzony przez wszystkie towarzystwa emerytalne.
Jego zadaniem będzie uzupełnienie stanu kont członków PTE, jeśli
nie zdołają osiągnąć minimalnej stopy zwrotu i wyrównać różnicy
z własnych rezerw. Funduszem Gwarancyjnym administruje Krajowy
Depozyt Papierów Wartościowych.
powrót
- Fundusz inwestycyjny
- wydzielona w ramach funduszu ubezpieczeniowego inwestowana część
aktywów towarzystwa. O wyborze jego formy i procencie składki
przeznaczonej do inwestowania decyduje sam ubezpieczony.
powrót
- Fundusz Ochrony Ubezpieczonych
- jego celem jest wypłata odszkodowań w przypadku niewypłacalności
towarzystwa; tworzą go składki przekazywane przez wszystkie firmy
ubezpieczeniowe.
powrót
- Fundusz Rezerwy Demograficznej
- zagwarantuje wypłaty emerytur w okresie wyżu demograficznego,
pozwoli to odciążyć budżet państwa; w latach 2002-2008 na Fundusz
Rezerwy Demograficznej będzie odprowadzany 1 proc. składki emerytalnej.
powrót
- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS)
- w nowym systemie składka wpłacana do ZUS będzie dzielona pomiędzy
fundusze odpowiedzialne za poszczególne typy ryzyka ubezpieczeniowego.
Powstaną fundusze:
- emerytalny (wypłaty emerytur),
- rentowy (wypłaty rent),
- chorobowy (wypłaty zasiłków chorobowych i świadczeń rehabilitacyjnych),
- wypadkowy (świadczenia wypadkowe i choroby zawodowe),
- rezerwowe (jako uzupełnienie funduszy rentowych, wypadkowych
i chorobowych).
powrót
- Gwarancje Państwa
- budżet gwarantuje członkom PTE uzupełnienie stanu kont, jeśli
towarzystwa nie osiągną minimalnych stóp zwrotu, nie zdołają pokryć
różnicy z własnych rezerw i gdy zabraknie również pieniędzy w
Funduszu Gwarancyjnym.
powrót
- Indeksacja składki
- podniesienie wysokości składki, którego wynikiem jest przyrost
sumy ubezpieczenia. Za zgodą klienta towarzystwa indeksują składkę
w rocznicę wykupienia polisy.
powrót
- Jednostki rozrachunkowe
- wielkości, w których fundusze publikują wartość składek wpłaconych
na konta członków.
powrót
- Jednostki uczestnictwa funduszu
- części funduszu ubezpieczeniowego o równej wartości - udziały
ubezpieczonego w kapitale zgromadzonym na koncie ze składek i
dopisów; ubezpieczeni kupują jednostki uczestnictwa za część odprowadzanej
składki, towarzystwo zaś inwestuje pieniądze gromadzone w ich
postaci.
powrót
- Kapitał początkowy MKUE
- będzie wyliczony każdej osobie, która rozpoczęła pracę w starym
systemie i nie ukończyła 50 lat (jeśli przed 1 stycznia 1999 uzyskała
prawo do ubezpieczenia społecznego), jego wysokość zadecyduje
o wartości emerytury. Podstawą wyliczenia będzie kapitał zgromadzony
na koncie w ZUS.
powrót
- Konsumpcja sumy ubezpieczenia
- oznacza zmniejszenie sumy ubezpieczenia o kwotę wypłaconego
odszkodowania; towarzystwa umożliwiają jej powiększenie dzięki
dodatkowej składce.
powrót
- Koszty leczenia (KL)
- ubezpieczenie obejmujące zwrot wydatków na niezbędne leczenie,
badania, lekarstwa, czy pobyt w szpitalu podczas pobytu za granicą.
powrót
- Koszty transakcyjne
- jedna z trzech opłat, które ponosi członek funduszu na rzecz
obsługi biur maklerskich czy depozytariusza; każdy fundusz określa
jego wysokość w statucie (ok. 0,1 proc. aktywów rocznie).
powrót
- KR
- ubezpieczenie od ryzyka kradzieży.
powrót
- Kwota wykupu
- osoba posiadająca długoterminową polisę na życie otrzymuje kwotę
wykupu w momencie rezygnacji z dalszej ochrony towarzystwa; kwota
wykupu jest proporcjonalna do okresu ubezpieczenia, który upłynął.
powrót
- Losowanie funduszy emerytalnych
- każda osoba, która w nowym systemie podejmie pracę, ma obowiązek
wybrać fundusz emerytalny w ciągu siedmiu dni od daty jej rozpoczęcia.
Jeśli tego nie zrobi, ZUS przyśle jej przypomnienie. Kolejnym
etapem jest losowanie, które przyporządkuje osobom niezdecydowanym
przypadkowe OFE. Jeśli jednak zawiadomienie nie dotrze do nich
na miesiąc przed terminem losowania, wezmą udział dopiero w następnym.
powrót
- Minimalna stopa zwrotu
- będzie wyliczana przez Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeniowego
na podstawie wyników finansowych przesyłanych przez wszystkie
fundusze. Jeśli danego PTE nie osiągnie wyniku wyższego niż połowa
zysków wszystkich funduszy, towarzystwo dopłaci różnicę z własnych
rezerw.
powrót
- Minimalna gwarantowana emerytura
- państwo zapewni osobom, które pozostały w I filarze minimalną,
dożywotnio wypłacaną emeryturę, wynikającą z ilości pieniędzy
zgromadzonych na ich kontach w ZUS i stażu pracy. Państwo gwarantuje
również waloryzację wpłaconych przez nich składek, czyli podwyższenie
ich wartości przynajmniej o wskaźnik inflacji. Dzięki temu zachowają
realną wartość.
powrót
- NNW lub NW
- polisa od następstw nieszczęśliwych wypadków stosowana jako
ubezpieczenia turystyczne, komunikacyjne lub nieszczęśliwy wypadek
(śmierć) - jako dodatkowa umowa w ubezpieczeniach życiowych.
powrót
- OC
- ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za wykonywanie niektórych
zawodów, czy zajęć. W Polsce obowiązuje pięć rodzajów ubezpieczenia
OC:
- Posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku
z ruchem tych pojazdów (z 9 XII 1992 roku),
- Podmiotu przyjmującego zamówienie na usługi medyczne za szkody
wyrządzone przy ich świadczeniu
- (dla pracowników niepublicznej służby zdrowia) (z 17 XI 1998
roku),
- Organizatorów turystyki i pośredników turystycznych z tytułu
prowadzenia działalności (z 11 V 1998 roku),
- Rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego z 30 XII
1993 r.,
- Podmiotów wykonujących doradztwo podatkowe za szkody wyrządzone
przy wykonywaniu zawodu (z 18 II 1997 roku).
powrót
- Odpowiedzialność deliktowa
- odpowiedzialność towarzystwa za szkody, które wynikają z umowy
lub kontraktu podpisanego przez ubezpieczonego.
powrót
- Odpowiedzialność kontraktowa
- odpowiedzialność towarzystwa za szkody, które ubezpieczony wyrządził
osobom trzecim.
powrót
- Ograniczenia odpowiedzialności
- spis wykluczeń z zakresu odpowiedzialności towarzystwa; mogą
wynikać ze specyfiki zawodu ubezpieczonego, czy określonych okoliczności
zwiększających ryzyko.
powrót
- Ogólne Warunki Ubezpieczenia
- przepisy ustalane indywidualnie przez towarzystwo, które określają
m.in. przedmiot, zakres i czas jego odpowiedzialności, obowiązki
obu stron ubezpieczenia, czy sposób wypłaty odszkodowania.
powrót
- Opłata dystrybucyjna
- obecnie wynosi od 7,9 do 9 proc. wpłacanych składek; jedna z
trzech opłat wnoszonych przez członka funduszu.
powrót
- Opłata od aktywów
- opłata za zarządzanie pieniędzmi wpłaconymi do funduszu, ustawa
określiła jej wysokość na maksymalnie 0,05 proc. miesięcznie;
jedna z trzech opłat wnoszonych przez członka funduszu.
powrót
- Osoby bliskie
- ogólne warunki ubezpieczenia za osoby bliskie uznają zwykle
tylko współmałżonka, dzieci, rodziców i rodzeństwo ubezpieczonego.
powrót
- Otwarty fundusz emerytalny
- gromadzi i inwestuje pieniądze członków, za które ubezpieczeni
wykupią w przyszłości emerytury.
powrót
- Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeniowego
- zajmuje się kontrolą działalności towarzystw ubezpieczeniowych,
wydaje zezwolenia na działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych.
powrót
- Pomost (emerytura pomostowa)
- zrekompensuje utratę przywilejów branżowych osobom pracującym
w warunkach szkodliwych. Każdy pracodawca zatrudniający pracowników
w szkodliwych warunkach ma obowiązek utworzyć specjalny fundusz,
z którego sfinansuje emerytury pomostowe; raport komisji ekspertów
medycyny pracy określił rodzaje i optymalny czas wykonywania szkodliwych
zajęć.
powrót
- Powszechne towarzystwo emerytalne
- spółka akcyjna, która tworzy i zarządza funduszem.
powrót
- Pracowniczy program emerytalny
- trzeciofilarowa forma dodatkowego ubezpieczenia emerytalnego
organizowana przez pracodawcę dla pracowników.
powrót
- Rok nieskładkowy
- jeśli sytuacja materialna klienta uniemożliwa mu samodzielne
opłacanie składek, niektóre towarzystwa przez rok regulują je
za niego, w tym czasie nie zmienia się zakres ich odpowiedzialności;
stosowany w ubezpieczeniach na życie.
powrót
- Składka
- w nowym systemie obowiązek odprowadzenia składki do ZUS spoczywa
na pracodawcy (22 proc.) i pracowniku (23 proc.). Dla osób urodzonych
po 1 stycznia 1949 roku emerytura będzie finansowana z 36 proc.
pozostałych w ZUS i 9 proc. odprowadzonych do funduszu. Osobom
urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku ZUS sfinansuje emerytury
z całości, czyli z 45 proc. odprowadzonej składki
powrót
- Suma ubezpieczenia
- kwota, do wysokości której towarzystwo odpowiada za szkody poniesione
przez klienta.
powrót
- System repartycyjny (o zdefiniowanym świadczeniu)
- dotychczasowy system emerytalny oparty na umowie pokoleniowej,
w którym pokolenie pracujące finansowało emerytów, z ich bieżących
składek pochodziły wypłaty emerytur. Pozostałością starego systemu
jest obecny I filar.
powrót
- Ubruttowienie wynagrodzeń
- w nowym systemie obowiązek odprowadzenia składki do ZUS ma nie
tylko pracodawca ale i jego pracownik. W tym celu miesięczne wynagrodzenie
pracownika jest ubruttowione, czyli podwyższone o 23 proc. Dzięki
temu pensje obciążają budżet pracodawcy tylko w 22 proc., a pracownik
może kontrolować stan swojego konta w ZUS dzięki raportom, które
każdego miesiąca otrzymuje od zatrudniającego.
powrót
- Udział własny
- procentowy udział klienta w każdej szkodzie, towarzystwa uwzględniają
go np. w ubezpieczeniach komunikacyjnych, gdzie wysokość odszkodowania
zależy od wartości rynkowej pojazdu.
powrót
- Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi (UNFE)
- urząd kontroli działalności funduszy i pracowniczych programów
emerytalnych, wydaje również zezwolenia na utworzenie OFE oraz
licencje dla akwizytorów.
powrót
- Waloryzacja świadczeń
- ZUS (I filar) będzie urealniał o wskaźnik inflacji wartość pieniędzy
wpłacanych na prywatne konta ubezpieczonych. Waloryzacja nie uwzględni
ich udziału we wzroście gospodarczym (nie będą inwestowane), ich
wysokość określą wskaźnik wzrostu cen i wskaźnik wzrostu płac.
Celem waloryzacji świadczeń jest zachowanie ich realnej wartości
w porównaniu ze wzrostem cen.
powrót
- Wiek emerytalny
- nowy system ustalił go na 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn.
powrót
- Wypłata transferowa
- przeniesienie pieniędzy zgromadzonych na rachunku członka z
jednego funduszu do drugiego w wyniku rezygnacji ubezpieczonego,
fuzji lub upadku towarzystw.
powrót
- Zakład ubezpieczeń emerytalnych
- instytucja tworzona w formie spółki Skarbu Państwa, uprawniona
do wypłaty dożywotnich emerytur członkom funduszy. Pierwsze Zakłady
powstaną rok przed odejściem na emeryturę najstarszych członków
funduszy.
powrót